Παρόλο που η ακράτεια ούρων θεωρείται άρρηκτα συνδεδεμένη με την εμμηνόπαυση και την κύηση, αποτελεί μια συχνή παθολογική κατάσταση, η οποία μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή στη ζωή μιας γυναίκας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δυσχεραίνει την καθημερινότητά της σε πολλαπλά επίπεδα, απαιτώντας άμεση αντιμετώπιση. Σήμερα, η ακράτεια η οποία προκαλείται λόγω εξασθένησης της κύστης μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, με μεγαλύτερη ευκολία από ποτέ.
Η διάγνωση της ακράτειας ούρων γίνεται με γυναικολογική εξέταση που περιλαμβάνει έλεγχο χαλάρωσης του πυελικού εδάφους και του σφιγκτήρα του ορθού, νευρολογική εξέταση, κατά την οποία εξετάζονται τα αντανακλαστικά του περινέου και ουροδυναμικό έλεγχο, κατά τον οποίο εκτιμάται η έκταση της απώλειας των ούρων και εντοπίζεται ο τύπος της ακράτειας. Ανάλογα με την περίπτωση της εκάστοτε ασθενούς, ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε έλεγχο πλήρωσης και κένωσης της κύστης ή σε έλεγχο κινητικότητας της ουρήθρας, εφόσον κριθεί αναγκαίο.
Ανάλογα με τα αίτια πρόκλησής της, η ακράτεια χωρίζεται σε διαφορετικούς τύπους. Μερικοί από αυτούς είναι:
Ακράτεια από προσπάθεια (Stress Incontinence): Χαρακτηρίζεται από απώλεια ούρων όταν το άτομο βιώνει εντονότερη πίεση της ουροδόχου κύστης από κάποια δραστηριότητα (γέλιο, άλμα, βήχας κ.α.). Πρόκειται για το συχνότερο αίτιο ακράτειας στις γυναίκες, ιδιαίτερα μετά από την έναρξη της εμμηνόπαυσης.
Ακράτεια από έπειξη (Urge Incontinence): Πρόκειται για κατάσταση κατά την οποία η ουροδόχος κύστη υφίσταται έντονες συσπάσεις, δημιουργώντας έντονη επιθυμία για ούρηση.
Μεικτού τύπου ακράτεια (Urge and Stress Incontinence): Αποτελεί έναν συνδυασμό των δυο παραπάνω παραγόντων, ενώ εντοπίζεται συχνότερα σε γυναίκες.
Ακράτεια λόγω υπερπλήρωσης (Overflow Incontinence): Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση, κατά την οποία η ουροδόχος κύστη είναι διαρκώς γεμάτη, με αποτέλεσμα να εμφανίζει απορροές με κάθε μικρή αύξηση του περιεχομένου της. Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή κάποια υπερπλασία στην ευρύτερη περιοχή της ουρήθρας είναι πιο επιρρεπή στην χαλάρωση του κυστικού τοιχώματος.
Ακράτεια λόγω δυσκινησίας (Disability Incontinence): Αφορά κυρίως άτομα τρίτης ηλικίας, ιδίως εάν αυτά αντιμετωπίζουν νευρολογικές ασθένειες, οι οποίες τα εμποδίζουν από την εύκολη πρόσβαση σε τουαλέτα. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ακράτεια, η οποία εντείνεται με την πάροδο του χρόνου.
Η θεραπεία της ακράτειας ούρων με χειρουργικές μεθόδους θεωρείται πλέον μια αξιόπιστη και ασφαλής μέθοδος αντιμετώπισης, περιλαμβάνοντας απλές η συνδυαστικές τεχνικές όπως η τοποθέτηση ταινιών ακράτειας (TVT ή TOT) ή οι κολπορραφίες (οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να αποκαταστήσουν και τις κυστεοορθοκήλες).
Στη σύγχρονη εποχή, αναζητούνται ευκολότερες, πιο οικονομικές και πιο ατραυματικές τεχνικές θεραπείας. Η εφεύρεση και εφαρμογή ενός επαναστατικού τύπου λέιζερ ονόματι Erbium Laser, έρχεται να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στην αντιμετώπιση της ακράτειας.
Πιο συγκεκριμένα με τη χρήση του Intimalaser, της ειδικής δηλαδή εφαρμογής του Dynamis Pro της Fotona, ενεργοποιείται η ενδογενής παραγωγή του κολλαγόνου, στο κατώτερο τμήμα της ουρήθρας, που έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της στήριξής της με απόλυτα φυσικό και λειτουργικό τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο, η ακράτεια ούρων επιδιορθώνεται, με την ασθενή να ανακτά την εγκράτειά της.
Η χρήση του λέιζερ που γίνεται στο Γυναικολογικό Ιατρείο Forever Skin Laser, είναι ανώδυνη και έχει χαμηλό κόστος, σε συνεδρίες διάρκειας 20 περίπου λεπτών.
Ανάλογα με το βαθμό και την σοβαρότητα της ακράτειας απαιτούνται από 1 έως 3 θεραπείες για την πλήρη αποκατάσταση της ομαλότητας της ούρησης. Η διάρκεια του αποτελέσματος της θεραπείας κυμαίνεται, ανάλογα με την ανατομία και την ποιότητα των ιστών της ασθενούς από 1,5 έως 2 έτη, διάστημα το οποίο μπορεί να επιμηκυνθεί σημαντικά με επαναληπτικές θεραπείες.
Είναι γεγονός ότι η μη χειρουργική αποκατάσταση της ακράτειας ούρων στην προσπάθεια, αποτελεί το μέλλον της διόρθωσης της νόσου, γιατί παρεμβαίνει ατραυματικά στο υπόβαθρο της και αποκαθιστά τη βλάβη με ανώδυνο τρόπο, χωρίς να υποβληθεί η ασθενής σε επίπονα και ακριβά χειρουργεία.
Αφορά κάθε ηλικιακή ομάδα και επιφέρει άριστα αποτελέσματα, ενώ ταυτόχρονα αποκαθιστά και τις ήδη υπάρχουσες κυστεοορθοκήλες στοχεύοντας την ανατομική ισορροπία και τη λειτουργικότητα του κόλπου στο σύνολό της. Με αυτόν τον τρόπο θεραπεύονται τα αίτια της δυσλειτουργίας, αντί να εξαφανίζονται απλώς τα συμπτώματά της.
Προτού μια γυναίκα υποβληθεί σε θεραπεία με Erbium Laser, μπορεί να δοκιμάσει τις ασκήσεις Kegel, οι οποίες σε πρώιμα στάδια, δείχνουν να επιδιορθώνουν τα συμπτώματα της ακράτειας. Ωστόσο, γυναίκες με προχωρημένη ακράτεια συχνά δεν βλέπουν αισθητά αποτελέσματα, γεγονός το οποίο καθιστά τις ασκήσεις αναποτελεσματικές.
Οι ασκήσεις περιλαμβάνουν εναλλαγές σύσφιξης και χαλάρωσης των εσωτερικών τοιχωμάτων του κόλπου. Μπορούν να πραγματοποιούνται με οποιαδήποτε συχνότητα μέσα στη μέρα, σε όρθια, καθιστή ή ύπτια θέση. Οι ασκήσεις Kegel θεωρούνται μακράν πιο αποτελεσματικές για πρόληψη της ακράτειας, παρά για θεραπεία της. Παράλληλα, βοηθούν σημαντικά στη διατήρηση της ελαστικότητας του κόλπου, γεγονός που τις καθιστά ωφέλιμες σε κάθε ηλικία.
Για μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι δυνατόν να χορηγηθούν οιστρογόνα, ως πρώτη στρατηγική αντιμετώπισης πριν από την εφαρμογή laser. Η έλλειψη οιστρογόνων μπορεί να προκαλεί εξασθένιση της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης.
Η μορφή αυτή της ακράτειας ούρων αφορά κατά κανόνα γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και πρακτικά σημαίνει απώλεια ούρων ακούσια σε άλλοτε άλλο βαθμό, που συχνά πραγματοποιείται αυτόματα. Κάποιες φορές αυτό συμβαίνει χωρίς προειδοποίηση.
Η απώλεια αυτή των ούρων σημειώνεται πιο συχνά κατά τη διάρκεια του ύπνου ή κατά την πρωινή έγερση. Η επιτακτική ακράτεια δεν έχει σχέση με την κίνηση, το βάρος ή με άλλα παθολογικά αίτια. Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο με ξαφνική ενεργοποίηση του εξωστήρα μυός της ουροδόχου κύστης, εξαιτίας της οποίας είναι συχνά αδύνατον να συγκρατηθεί η επιθυμία για ούρηση.
Παθογνωμονικά εντοπίζεται μία υπερδραστηριότητα στην ουροδόχο κύστη και στο μυϊκό της υπόστρωμα, ως αποτέλεσμα κάποιας βλάβης των νεύρων της. Η κατάσταση επιδεινώνεται σημαντικά από την διαταραχή των ορμονών που επιφέρει η εμμηνόπαυση, όπως και με την άνοδο της ηλικίας.
Έτσι λοιπόν η επιτακτική ακράτεια αφορά γυναίκες με ηλικία μεγαλύτερη από 55-60 έτη, ιδίως εάν είναι αντιμέτωπες με επιπλέον νευρολογικά προβλήματα όπως ιστορικό εγκεφαλικών, σκλήρυνση κατά πλάκας ή άλλες εκφυλιστικές νόσους, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, επιληπτικές διαταραχές κ.α.. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων συνυπάρχει σημαντική ατροφία στο εσωτερικό του κόλπου.
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι δεν υπάρχει άμεση και χειρουργική θεραπεία στην επιτακτική ακράτεια (Detrusor Instability) παρά μόνο φαρμακευτική, με χρήση αντιχολινεργικών φαρμάκων.
Πρόσφατα, στο πεδίο αντιμετώπισης αυτής της τόσο δύσκολης και ενοχλητικής παθολογικής κατάστασης, υπεισήλθαν κάποιες νέες μέθοδοι αντιμετώπισης οι οποίες συχνά επιφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, ανακουφίζοντάς τους από τα δυσάρεστα συμπτώματα.
Πιο συγκεκριμένα, η χρήση μιας ειδικής μορφής Laser (το Erbium Laser) με την ικανότητα παραγωγής κολλαγόνου από τα βαθύτερα στρώματα του κόλπου αποτελεί το πρωταρχικό μέτρο θεραπείας. Η αύξηση της ελαστικότητας των τοιχωμάτων και η τοπική οιστρογόνωση του κόλπου φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά την λειτουργία των νευρικών πλεγμάτων του, αποκαθιστώντας τη συνολική λειτουργικότητά του στο σύνολό της.
Μετά από αποκατάσταση της ορμονικής δομής του κόλπου με 2-3 συνεδρίες laser και ανάλογα με τα αποτελέσματα και την πρόοδο στην κλινική εικόνα της ασθενούς σειρά έχει η χρήση ενέσιμου διαλύματος PRP, ενός διαλύματος με όρο πλάσματος αίματος της ίδιας. Η δράση του βασίζεται στα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια ως πολυδύναμα κύτταρα.
Η τοπική ενέσιμη θεραπεία για την βελτίωση της επιτακτικής ακράτειας πραγματοποιείται με τρόπο ανώδυνο, μετά από τοποθέτηση ειδικής αναλγητικής αλοιφής και ενεσιοθεραπεία κατά μήκος του βλεννογόνου της ουροδόχου κύστεως και των τοιχωμάτων του κόλπου. Η δράση του ειδικού αυτού PRP βασίζεται στην νεοαγγειογενεση αλλά και νεονευρογένεση του επιθηλίου της ουροδόχου, διαδικασίες οι οποίες επιτρέπουν την αναδόμησή του. Η ανανέωση αυτή του επιθηλίου φέρνει μια νευρική ανανέωση και ανακατανομή των αγγείων και των νευρικών δομών του κόλπου, βελτιώνοντας σημαντικά την εγκράτεια της ούρησης.
Ο συνδυασμός PRP και Erbium Laser, ή η χρήση τους συνδυαστικά με φάρμακα και τοπικές αλοιφές αποτελούν την πιο σύγχρονη και αποτελεσματική θεραπεία της επιτακτικής ακράτειας.
Η πτώση της γωνίας μεταξύ ουρήθρας και ουροδόχου κύστης (Κυστεοουρηθρική γωνία), αποτελεί την κυρία ανατομική αιτιολογία η οποία προκαλεί την ακράτεια ούρων προσπάθειας (GSI: Genuine Stress Incontinence) Στο είδος αυτό ακράτειας, καθημερινές δραστηριότητες όπως ο βήχας, το φτέρνισμα, το γέλιο, ή η άρση βάρους έχουν ως συνέπεια την απώλεια ούρων. Αυτό βέβαια δυσχεραίνει σημαντικά την κοινωνική, ερωτική και επαγγελματική ζωή των ασθενών, μειώνοντας κατ’ επέκταση τη λειτουργικότητα και την αυτοπεποίθησή τους.
Πιο συγκεκριμένα τα σημαντικότερα τραυματικά γεγονότα που προκαλούν αλλοίωση της γωνίας της ουρήθρας, με αποτέλεσμα ακράτεια ούρων προσπάθειας, είναι κατά κύριο λόγο η εγκυμοσύνη και ο φυσιολογικός τοκετός. Παράγοντες όπως η ηλικία ,τη γονιδιακή προδιάθεση αλλά και την πιθανή αύξηση βάρους έχουν ως άμεση συνέπεια την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, με μεγάλο μέρος της πίεσης αυτής να εντοπίζεται στην περιοχή της ουροδόχου κύστης.
Η ατραυματική θεραπεία με laser erbium (Incontilase) πραγματοποιείται σε τρεις κατά μέσο όρο συνεδρίες των 15-20 λεπτών η καθεμία, με μεσοδιαστήματα ενός μηνός, ενώ είναι απόλυτα ασφαλής και ανώδυνη. Η ασθενής μπορεί να έχει και πάλι φυσιολογικές επαφές σε διάστημα 1-2 εβδομάδων μετά από την ολοκλήρωση της θεραπείας, γεγονός το οποίο αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου.
